Trong những năm gần đây, nhu cầu giáo dục tài chính tại Việt Nam đã trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, nhất là khi quy mô thị trường tài chính Việt Nam (bao gồm lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm) hiện đã gấp gần ba lần quy mô nền kinh tế, với mức tăng trưởng bình quân đạt 14%/năm từ năm 2011 đến nay. Dù vậy, các chương trình giáo dục tài chính tại Việt Nam còn khá muộn so với tốc độ phát triển của nền kinh tế và thị trường tài chính, đặt ra nhiều thách thức trong việc nâng cao hiểu biết và kỹ năng của cộng đồng về quản lý tài chính cá nhân, trong đó có cả quản lý tài sản, đầu tư và kiểm soát rủi ro tài chính…
Chính phủ Việt Nam đã đặt mục tiêu phát triển tài chính toàn diện qua Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (ban hành tháng 1/2020), và Chiến lược tài chính đến năm 2030 (ban hành tháng 3/2022). Trong đó, một trong những yêu cầu quan trọng là đẩy mạnh các chương trình truyền thông giáo dục tài chính, nhằm phổ biến kiến thức tài chính sâu rộng đến mọi tầng lớp người dân và doanh nghiệp, góp phần phát triển dân trí về tài chính, qua đó thúc đẩy tài chính toàn diện và phát triển kinh tế – xã hội.
Sự phát triển của thị trường tài chính cùng với sự gia tăng của các hình thức tội phạm tài chính, đặc biệt là nạn tín dụng đen, tội phạm công nghệ cao và trong các giao dịch tài chính trực tuyến, đã tiềm ẩn nhiều rủi ro về an ninh và an toàn xã hội. Điều này càng khẳng định tính cấp thiết của việc triển khai các chương trình giáo dục tài chính bài bản và dài hạn nhằm trang bị kiến thức cho người dân, doanh nghiệp để tự bảo vệ mình trước các nguy cơ tài chính.
Chương trình “Vũ trụ đồng tiền” (tiếng Anh là The Moneyverse) là một chuỗi hành trình trải nghiệm kết hợp giữa giải trí và giáo dục, mang đến cho khán giả (bao gồm cả những người tham gia trực tiếp là sinh viên các trường đại học tại Việt Nam) những kiến thức, kỹ năng về quản lý tài chính cá nhân (dựa trên hình ảnh của 5 vũ trụ: Kiếm – Tiêu – Tích lũy – Đầu tư – Bảo toàn; gắn với xu hướng tài chính xanh và tài chính số…), cũng như các vấn đề về kinh tế – xã hội liên quan. Thông qua hình thức hấp dẫn với sự tham gia trực tiếp của các bạn sinh viên trẻ trung – năng động (là đối tượng tiếp cận đến tiền nong, xu thế công nghệ và xanh hóa nhanh, trẻ trung, lan tỏa lớn…); chương trình không chỉ cung cấp những nội dung chuyên sâu về quản lý tài chính mà còn giúp khán giả hiểu rõ hơn về cách thức vận hành của thị trường và quản lý của Nhà nước, từ đó có những quyết định tài chính sáng suốt và hợp lý hơn.
Với sự đồng thuận và ủng hộ của các cơ quan quản lý liên quan trực tiếp đến lĩnh vực kinh tế – tài chính như: Ngân hàng Nhà nước, Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia, Tổng cục thuế, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (Bộ Tài chính); các đối tác chiến lược là những định chế tài chính, doanh nghiệp đầu ngành như Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI; sự đồng hành, cố vấn chuyên môn của các chuyên gia kinh tế – tài chính hàng đầu; sự tham gia bảo trợ chuyên môn của Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam; hành trình Vũ trụ Đồng tiền hứa hẹn sẽ trở thành một cầu nối quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức, dân trí về tài chính của cộng đồng, đồng thời thúc đẩy sự phát triển lành mạnh, minh bạch và bền vững của thị trường tài chính Việt Nam.
Tại sự kiện, ban tổ chức cũng đã chia sẻ format ấn tượng của chương trình. Tại The Moneyverse, 27 đội thi đến từ 27 trường Đại học, Học viện trên Toàn quốc sẽ tranh tài, vượt qua 5 vòng thi (vòng loại Cấp trường, vòng Huấn luyện, vòng Tứ kết, vòng Bán kết và Chung kết) để tìm ra Ngôi sao đầu tư, nhận lấy cơ hội nghề nghiệp tại các doanh nghiệp, định chế tài chính hàng đầu Việt Nam và những giải thưởng có tổng giá trị lên đến 1 tỷ đồng. Với giải thưởng hấp dẫn, format truyền hình thực tế mới lạ, đây sẽ là gameshow “bom tấn” cho GenZ về quản lý đồng tiền. Bên cạnh đó, chuỗi unitour của chương trình cũng sẽ mang đến những trải nghiệm thực tế về tài chính thông qua 5 trạng thái của dòng tiền: Kiếm, Tiêu, Tích lũy, Đầu tư và Bảo toàn.
Chia sẻ về chương trình này, Nhà báo Dương Ngọc Trinh cho hay, The Moneyverse đem tới kiến thức tài chính, kỹ năng đầu tư, tạo cơ hội việc làm cho gen Z, với hình thức “Edutainment” (Giáo dục kết hợp Giải trí) với đa nền tảng. Tại họp báo, nữ nhà báo cũng cho biết mình đã sang Hàn Quốc để trao đổi với không dưới 5 nhà sản xuất để đưa ra một format về chương trình tài chính. Tuy nhiên, các nhà sản xuất lớn tại Hàn Quốc đều phản hồi nếu cô và ekip có thể tạo ra một chương trình như vậy thì họ sẽ sẵn sàng đầu tư bản quyền để mang về Hàn Quốc. Trên thực tế, các chương trình tâm lý, tình cảm du nhập từ nước ngoài đạt được lượng theo dõi khá cao vào những mùa đầu phát sóng, tuy nhiên không duy trì được sức bền. Ngược lại, các chương trình được tạo ra theo khẩu vị và văn hoá người Việt lại có thể tồn tại đến 2, 3 thập kỷ. Chính vì lẽ đó, nhà báo Dương Ngọc Trinh và ekip đã mong muốn xây dựng nên một món ăn tinh thần vừa mang yếu tố giải trí vừa mang thông điệp có thể giúp ích cho người xem. Sự thiết yếu càng lâu dài cũng là một yếu tố để kéo dài tuổi thọ của một chương trình.
Để sinh viên có thể tiếp cận nhanh chóng các kiến thức về kinh tế, tài chính cũng như có thể hoá giải thách thức làm sao biến lĩnh vực vốn khô khan trở nên hấp dẫn, chương trình đã sử dụng những công nghệ VR (Thực tế ảo), AR (Thực tế tăng cường) kết hợp trò chơi nhập vai giải đố được giới trẻ yêu thích. Bà Phan Bảo Ngọc cũng chia sẻ: “Chúng tôi rất tự hào vì công nghệ đang áp dụng trong chương trình được tạo ra từ những kỹ sư Việt Nam. Cộng đồng sáng tạo, cộng đồng công nghệ, cộng đồng tài chính và cộng đồng gameshow giải trí tại TP. Hồ Chí Minh đã cùng nhau ấp ủ hơn 2 năm để tự code ra những trò chơi tại triển lãm công viên công nghệ đồng tiền MoneyPark. Những người sáng tạo đó cũng chính là gen Z, thế nên những kiến thức tài chính được truyền tải hết sức dễ hiểu. Chúng tôi tin rằng gen Z là một thế hệ số, các bạn học qua việc tương tác, trải nghiệm và biết ứng dụng kiến thức ấy vào trong đời sống”.
Tham gia với vai trò đối tác chiến lược, Tiến sĩ Nguyễn Việt Hà – Giám đốc Ban Truyền thông và Thương hiệu, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cũng chia sẻ: “Chúng tôi vinh hạnh khi đồng hành cùng chương trình ngay từ những ngày đầu và tham gia casting, unitour cùng các trường. Chúng tôi có 3 mong muốn khi đồng hành cùng chương trình: hỗ trợ tư vấn chuyên môn trong chương trình với vai trò giám khảo, huấn luyện viên, cố vấn nội dung; hỗ trợ nơi nâng cao kiến thức và trải nghiệm thực tiễn cho các sinh viên; trao cơ hội để các sinh viên tìm hiểu môi trường, trở thành thực tập sinh làm việc tại BIDV. Cùng đồng hành vòng casting tại 24 trường đại học vừa qua, BIDV đã tài trợ 120 suất học bổng với giá trị 360 triệu đồng”.
Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng kiêm Trưởng ban Đào tạo và Phát triển Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI cũng chia sẻ quan điểm khi là đại diện đối tác chiến lược có mặt tại sự kiện: “Tài chính cá nhân đã trở thành kỹ năng sống rất quan trọng. Chúng tôi tin rằng hoạt động giáo dục đầu tư rất cấp thiết trong việc phát triển thị trường. Đối với SSI chúng tôi cam kết đồng hành một cách bền vững cùng thế hệ trẻ gen Z. Chúng ta có thể thấy tại khu vực MoneyPark có rất nhiều bạn sinh viên xếp hàng để trải nghiệm công nghệ đồng tiền, đây là minh chứng cho The Moneyverse đang đi đúng hướng. Chúc cho chương trình The Moneyverse không chỉ là một gameshow tài chính mang tính giải trí mà còn là con tàu vũ trụ mang thông tin tài chính, trải nghiệm thực tế cho các phi hành gia độc lập, tự do tài chính”.
PGS.TS Đỗ Hoài Linh – Thành viên Hội đồng chuyên môn Vũ trụ Đồng tiền cho biết rằng cuộc đại khủng hoảng tài chính, suy thoái thế giới năm 2008 mà cả thế giới trải qua đến từ nhiều nguyên nhân, trong đó thành tố trọng yếu là sự hiểu biết tài chính của từng cá nhân trong xã hội là chưa cao. Mọi người dễ lựa chọn công cụ đầu tư không phù hợp và chi tiêu quá đà. Chính vì vậy, việc đào tạo tài chính cá nhân là càng sớm càng tốt. Kiến thức được đào tạo sớm theo thời gian sẽ chuyển hoá thành sự thông thái, tích hợp với trải nghiệm thì sự thông thái đó sẽ làm cho mỗi cá nhân có thể làm chủ đồng tiền. Bên cạnh đó, PGS.TS Đỗ Hoài Linh cũng mong muốn The Moneyverse sẽ là chìa khóa giúp giới trẻ mở cánh cửa kiến thức tài chính cá nhân.
Tại buổi họp báo, The Moneyverse (Vũ trụ Đồng tiền) không chỉ cung cấp những thông tin quan trọng về chương trình mà còn đem đến những trò chơi vô cùng thú vị tại khu vực MoneyPark. Tại đây, hàng ngàn sinh viên đã không ngại thời tiết để đến tham dự và hóa thân thành những “phi hành gia” “giải đố”, tham gia các trò chơi. Qua Trạm nhận diện bản thân, Trạm Money Legacy, Trạm Money Escape, Hành tinh trải nghiệm, sinh viên đã khám phá và chinh phục các hành tinh: Tích lũy – Bảo toàn – Cơ hội và nhận về hàng loạt quà tặng hấp dẫn.
Chương trình có tổng 16 tập phát sóng trên truyền hình VTV3, gồm: 09 tập Vòng Tứ kết (Gameshow Đầu tư và Tài Chính), 06 tập Vòng Bán kết (Giải pháp thực tế) và 01 tập Chung kết (Gameshow Đầu tư và Tài Chính). Tập đầu tiên sẽ được phát sóng vào 14h00 ngày 29/09/2024. Với sự chung tay của 2 đối tác chiến lược là những định chế tài chính, doanh nghiệp đầu ngành: Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI, The Moneyverse hứa hẹn sẽ trở thành một sân chơi tài chính quy mô lớn nhất dành cho sinh viên Việt Nam ở thời điểm hiện tại.
